İsim değiştirme veya soyadı değişikliği, kişinin şahsına sıkı surette bağlı olan hukuki niteliği itibariyle bir şahıs varlığı hakkını kullanmasıdır
Medeni Kanun’un 27. maddesi gereği, isim ve soyadı değiştirme davası ancak haklı sebeplere dayanılarak açılabilir. Kanundaki haklı sebep kavramı, oldukça geniş bir çerçevede değerlendirilir. Haklı sebep, kişinin şahsi subjektif sebeplerini de kapsadığını bildirmek gerekir. Bu nedenle bir ad veya soyadı için kişinin o isim ile ruhsal aidiyet hissetmemesi bile bu nev’iden bir davayı açmak , isim değiştirme talep için için bir haklı bir gerekçe olarak kabul edilir.
Ad veya soyadının ironik olması, kötü bir hatırayı anımsatıyor olması, kötü tanınan bir başka kişinin kötü ünü ile bilinir olması gibi birçok sayısız sebeple isim değiştirme veya soyadı değişikliği davası açılabilir.
Kullanılan mevcut ad ve soyadı yüzünden sosyal hayatta bir karmaşa meydana gelmişse veya resmi işlemlerde yaşanan bazı karmaşıklıklar varsa, bu hususları ispatlayan belgeler , tanık isimleri ,isim değiştirme davası açılırken dava dosyası ile birlikte mahkemeye ibraz edilmelidir. İşlemlerin hızlanması için ise ilk duruşma günü, isimlerini belirttiğiniz tanıklarınızı duruşmada hazır edebilirsiniz
İsim ve soyadı değiştirme davasında davalı taraf Nüfus Müdürlüğü olarak gösterilmelidir.
Erkek eş soyadını değiştirdiğinde evlilik dönemi içinde kadının soyadı da değişir. Ayrıca, yaşı 18’den küçük çocukların veya evlatlığın soyadı da başkaca bir işleme gerek olmadan kendiliğinden değişir.
Ad ve soyadı değiştirme davası kabul edildiğinde mahkeme değişikliği yerel veya ulusal bir gazetede ilan ettirir ve nüfus kayıtlarında gerekli değişikliğin yapılması için mahkeme kararını nüfus müdürlüğüne bildirir.